مروری بر فرهنگ و تاریخ بلغارستان

بلغارستان یکی از قدیمی ترین کشورهای اروپائی است. این کشور قلمرو تراکیای کهن را فرا می گیرد که از قرن ششم میلادی مورد هجوم عشایر اسلاو قرار گرفت. این کشور در سال 681 میلادی در اثر اتحاد چند ایل اسلاو و بلغاری های قدیم در شمال رود دانوب احداث شد. بر اساس تحقیقات پژوهشگران بلغاری، ایرانی و غیره، نژاد بلغاریها به نژاد آریایی ها و ایران می رسد. در قرن هشتم میلادی عشایر اسلاو را تحت حکومت خود قرار داده و کشوری تاسیس نمودند که در سال 864 یعنی در دوران حکومت تزار بوریس اول به مسیحیت گروید. در اثر تسخیرات وسیع در دوران تزار سیمئون کبیر امپراطوری بلغاری سرزمین عظیم از دریای آدریاتیک تا دریای سیاه را در بر گرفت ولی وی نیز موفق نشد بر بیزانس غلبه نماید و بیزانس آنرا در سال 972 تسخیر و در سال 1018 ضمیمه خویش نمود. در قرن های دوازدهم و سیزدهم سلسله آسن ها (ژان اول، ژان دوم، ژان سوم آسن) کشوری مقتدر بنا کردند که کانون تمدن درخشانی بود که بعد از هجومهای ترکها و مغولها خسارتهای زیادی دید. از سال 1396 تا سال 1878 بلغارستان جز قلمرو امپراطوری عثمانی بود و استقلال خود را بعد از جنگ روسی - ترکی که به امضا قرارداد صلح سان استفانو (ماه مارس سال 1878) منجر گردید، پس گرفت. مضمون قرارداد فوق الذکر در کنگره برلین (ماه ژوئه سال 1878) عوض شد. در سال 1885 منطقه روم شرقی به سرزمین بلغارستان ضمیمه شد ولی حاکمیت عثمانی تا سال 1908 وقتیکه فردیناند ساکس کبورگ پسر تزار خود را تزار بلغاری ها اعلام نمود ادامه داشت. در جنگ سالهای 1914 - 1918 بلغارستان متحد اتریش و مجارستان شد و در اثر آن منطقه دوبروجا و خط ساحلی با دریای اژه را از دست داد.

در مقطع زمانی بین دو جنگ جهانی بلغارستان بر بحرانهای سخت سیاسی و اقتصادی فایق آمد. در این دوران تزار بوریس سوم رژیمی ستمگری تشکیل داد. بعد از ورود ارتش شوروی به بلغارستان در سال 1944 کشور به نظام سوسیالیستی روی آورد و در سال 1955 عضو پیمان ورشو گردید. آقای تودور ژیوکوف که از سال 1956 رهبر حزب کمونیست بلغارستان بود از سال 1971 تا سال 1989 در راس کشور قرار گرفت. موج دموکراتیک گرایی در اروپای شرقی بر بلغارستان کمونیستی نیز تاثیر گذاشت و این کشور در سال 1990 رسما با سلطه کمونیزم خدا حافظی کرد.

جغرافیای سیاسی

جمهوری بلغارستان در اروپای شرقی واقع شده و در ژانویه 2007 عضو اتحادیه اروپا و آوریل 2004 عضو پیمان ناتو گردید. این کشور در قسمت شرقی و مرکزی شبه جزیره بالکان قرار دارد و 22% مساحت آنرا تشکیل می دهد. بلغارستان در شرق با دریای سیاه، در غرب با صربستان و مقدونیه، در جنوب با ترکیه و یونان و در شمال با رومانی هم مرز است. کل طول مرز کشور 2245 کیلومتر است و نام رسمی کشور بر اساس قانون اساسی از سال 1991 "جمهوری بلغارستان" است.

بلغارستان مناطق تاریخی میزیا، تراکیا و مقدونیه در بالکان را شامل می شود. مساحت کشور بالغ بر 110993 کیلومتر مربع است. ارتفاع متوسط کشور 470 متر از سطح دریا است. رشته کوه استارا پلانینا کشور را به دو قسمت تقسیم می کند. کوههای دیگر بزرگ بلغارستان ریلا و پیرین می باشد. بلغارستان دو مرز آبی دارد - دریای سیاه و رود دانوب - که در سواحل آنها بنادر مهمی همچون وارنا، بورگاس، روسه و ویدین قرار دارد. کشور در نقطه تقاطع اروپا، آسیا و آفریقا واقع شده است و از سرزمین آن کریدورهای حمل و نقل اروپایی 4 و 8 عبور می کنند که اهمیت بزرگ اقتصادی دارد. بر اساس تقسیم بندی اداری، بلغارستان به 28 استان تقسیم شده است که 14 استان آن در شمال بلغارستان واقع شده است. این استان ها شامل ویدین، مونتانا، ورتسا، پلون، لووچ، گابروو، ولیکو ترنوو، روسه، سیلیسترا، رازگراد، ترگوویشته، شومن، دوبریچ و وارنا می باشند

14 استان دیگر در جنوب کشور قرار دارند که شامل بورگاس، اسلیون، یامبول، استارا زاگورا، هاسکوو، کرجلی، پلودیف، اسمولیان، پازارجیک، بلاگوئفگراد، صوفیا و شهر صوفیا می باشند.

 جمعیت بلغارستان بر اساس آمار سال2011 حدود 7364570 نفر در هفت میلیون نفر سیصد هزار نفر است که بیشتر آن در شهرهای بزرگ صوفیا، وارنا و پلودیو متمرکز شده اند. به علت میزان سن بالای جمعیت، هر ساله بیش از 42 هزار نفر از جمعیت کشور کاسته می شود. سن متوسط جمعیت کشور 41.2 سال می باشد. در شهرها این شاخص 39.5 سال و در روستاها 45.2 سال است. طول متوسط عمر جمعیت در سال 2005 معادل 72.55 سال بود. در حالیکه ضریب سطح تولد % 9.2 است ضریب سطح مرگ و میر % 14.6  می باشد که در مقایسه با سال 2004 بالا رفته است. میزان ضریب سطح رشد طبیعی نفوس - % 5.4 می باشد و در روستاها میزان منفی این ضریب بالاتر می باشد - (%12.7-).

تاریخچه

بعد از استقلال بلغارستان از سلطه عثمانی ها در سال 1878 موسسات دولت جدید بلغارستان شروع به تشکیل می شوند. رشد فرهنگی در همین دوران با نام رنسانس بلغاری شناخته شده است. در سال 1879 وزارت آموزش ملی افتتاح می شود. این وزارت خط مشی و اهدافی را تبیین و اجرا می نماید که در عمل کلیه عرصه های گسترش فرهنگی را در بر می گیرد. در سال 1891 نخستین قانون مربوط به آموزش ملی به تصویب می رسد که نه فقط آموزش و پرورش کشور را، بلکه توسعه موسسات فرهنگی کشور را تحت پوشش وزارت فوق قرار می دهد. طی دهه اول قرن بیستم بلغارستان نیز گرایش گسترش سریع فرهنگ را ادامه می دهد. با شروع جنگهای بالکان در سالهای 1912 - 1913 سواد در میان جمعیت بلغارستان بالاترین میزان در مقایسه با کشورهای دیگر بالکان را دارد. در سال 1904 تئاتر ملی بلغارستان و در سال 1911 آکادمی علوم بلغارستان تاسیس و بخش مهمی از روند اروپائی شدن سیاست فرهنگی را با پشتیبانی دولت و آموزش بلغاری ها در مراکز علمی و فرهنگی اروپا شکل گرفت.

در دوران 1878 - 1944 بلغارستان یک نظام نهادینه مدرن و رو به توسعه مداوم فرهنگی دارد. این نظام پایه دولتی را تثبیت نموده و فعالیت های انتشاراتی، تحقیقاتی در باره گذشته بلغارستان، ادبیات، هنرهای دستی، موسیقی و تئاتر را پشتیبانی و تشویق می نماید. در عین حال، این نظام تا حد بالائی استقلال موسسات فرهنگی را حفظ می نماید. بدین وسیله گرایش باقیمانده از رنسانس جهت دموکراسی در حکومت محلی حفظ می شود. قطع این سیر تکامل در ساختار نظام جدید در سال 1944 نقطه ای بحرانی در تاریخ کشور محسوب می شود. بعد از برقراری رژیم کمونیست در بلغارستان موسسات فرهنگی جنبه توتالیتاریستی به خود می گیرند و بدین وسیله استقلال آنها نقض می شوند. سال 1948 سال دولتی شدن همه موسسات فرهنگی و سال قطع هر ابتکار خصوصی سازی جهت تبلیغ آثار ارزشمند فرهنگی است.

در آغاز سالهای پنجاه سیستم نظارتی موسسات دولتی فرهنگی کاملآ تکمیل شده و هر عنصر آن جز سلسله مراتب و موجب نظارت دو نهاد دولت و حزب می شود.

بعد از سال 1989 روند فعال اروپائی شدن خط مشی فرهنگی بلغارستان دوباره آغاز می شود. در این دوران بر پایه سیستم چند حزبی سیاسی و جامعه ظهور یافته مدنی، معضلات جدید تبیین سیاست فرهنگی به وجود می آیند. موسسات فرهنگی خصوصی، انجمن های حرفه ای، بنیادها و محافل دینی به حمایت مالی از برخی از پروژه های فرهنگی می پردازند.

وزارت فرهنگ تحقق عملی اصول خود را با سیاست دفاع از تنوع فرهنگی توسط واحدهای تخصصی، موسسات و سازمانهای فرهنگی محلی و بین المللی و در همکاری با نمایندگان مدیریت استانی و مقامات محلی اجرا می نماید. همچنین تعامل با شورای ملی فرهنگ در باره مسائل نژادی و جمعیتی تصویب لوایح در هیات وزیران و همکاری با نمایندگان سازمان های غیردولتی در صدر برنامه های وزارتخانه قرار می گیرد. همچنین وزارت فرهنگ استراتژی کوتاه مدتی را جهت اجرای سیاست دولت مربوط به یکپارچه سازی و متحد کردن کولی ها در فرهنگ ملی بلغارستان تدوین می نماید.

مذهب

دین رسمی کشور مسیحیت ارتدوکس می باشد و در حدود 82.6 % جمعیت کشور مسیحی هستند. در این کشور نژاد بلغاری عمده ترین بخش جمعیت را تشکیل می دهد. نژاد ترکی جایگاه دوم را دارد و در مناطق جنوبی و شمال شرقی کشور سکنی گزیده اند. از اقلیتهای دیگر می توان از کولی ها، ارامنه، یهودی ها و غیره نام برد. 12.2 در صد جمعیت بلغارستان پیرو دین اسلام هستند که از آن شمار 92.9 در صد آن اهل سنت و 7.1 در صد آن علویون بکتاشی هستند. در حال حاضر در بلغارستان 577139  نفر مسلمان بسر می برند که حدود 63 در صد آنها در روستاها سکونت دارند که از طریق کشاورزی و تولید تنباکو امرار معاش می کنند. سطح بیسوادی در میان مسلمانان خیلی بالا است. در حال حاضر و همچنین در گذشته آموزه های دینی و مناسبات خانوادگی تاثیر قابل توجهی بر طرز زندگی آنها داشته است.

مساجد

در پانزده سال اخیر در بلغارستان 320 مسجد جدید بنا شده است. بنا بر اعلام مفتی گری اعظم بلغارستان در حال حاضر در بلغارستان 1154 مسجد و 350 نمازخانه وجود دارد. بیشتر این مساجد در روستاها بنا شده است و نام خاصی ندارند. در سال 2005 شمار مساجد تازه بنا شده 20 باب می باشد. در مقایسه با این داده ها تعداد کلیساهای بنا شده در همین دوران 23 باب می باشد. در مجموع عده معابد مسیحی در بلغارستان (کلیساها، دیرها و پرستشگاه ها) 3750 باب است.

بزرگترین مسجد در بلغارستان مسجد تنبول در شهر شومن است که در سال 1844 بنا شده است. در استان های وارنا، دوبریچ و سیلیسترا 1261 مسجد وجود دارد که این امر نشانگر تمرکز مسلمانان در این منطقه است.

 

بزرگترین مساجد در بلغارستان

شهر شومن: مسجد تنبول - بزرگترین مسجد در بلغارستان و دومین مسجد بزرگ شبه جزیره بالکان است که در سال 1744 بنا شده است.

شهر پلودیو: مسجد جومایا «جمعه»که در دوران حکومت سلطان مراد اول در سال 1369  بنا شده است:  مسجد دیگر این شهر مسجد  شاهبدین است که  عمارت آن در سال های 1444 - 1445 بنا شده است.

شهر صوفیا: مسجد بانیا باشی که طی سال های 1566 - 1567 بنا شده است.

شهر رازگراد: مسجد ابراهیم پاشا - ساختن آن در سال 1530 شروع شده است.

شهر دوبریچ: مسجد و تکیه - در قرن هفده بنا شده است.

شهر کرجلی: تربت حسن بوبا، تربت شهین ده.

شهر وارنا: مسجد عزیزیه: مسجد خیریه - در سال 1835 بنا شده است.

شهر کیوستندیل: مسجد فتیح محمد.

روستای اسبوریانوو (شهرستان ایسپریخ): دمیر بابا تکیه (معبد علویون).

مسجد شهر استارا زاگورا از سال 2008 تا 2011 تحت برنامه اجرایی اروپایی و حمایت مالی اروپا      به موزه تبدیل گردید و در تاریخ 16/09/2011 از سوی بویکو بوریسف نخست وزیر وقت بلغارستان به عنوان موزه ادیان افتتاح گردید.

آموزش و پرورش

بر اساس قانون آموزش و پرورش ملی بلغارستان کلیه اتباع کشور حق استفاده از تحصیلات رایگان را دارند و هیچ امتیازاتی یا محدودیتی مبنی بر نژاد، تابعیت، جنس، مذهب، اصل اجتماعی و قومی و موقعیت اجتماعی وجود ندارد.

آموزش و پرورش بلغارستان غیرمذهبی است و در مدارس دولتی رایگان است. زبان رسمی مدارس، مهد کودکها و واحدهای خدماتی زبان بلغاری است. اشخاصی که زبان بلغاری زبان مادریشان نیست حق دارند به موازات فراگیری زبان بلغاری زبان مادریشان را نیز در مدارس زیر نظر دولت بیاموزند.

در ساختار نظام آموزشی بلغارستان آموزش ابتدایی از 2 مقطع تشکیل شده است: آموزش مقدماتی از پایه اول تا چهارم و آموزش پیش متوسطه از پایه پنجم تا هشتم. آموزش متوسطه چهار یا پنج سال بعد از اتمام دوره آموزش مقدماتی بطول می انجامد و در سه نوع مدرسه ارائه می شود.

بیش از چهل موسسه آموزشی در بلغارستان مقاطع و مدارک لیسانس و فوق لیسانس را ارائه می نمایند. سال تحصیلی دانشگاه های بلغارستان از اول اکتبر شروع و تا نیم سال تحصیلی پاییز و بهار ادامه پیدا می کند. برنامه تحصیلی تمام وقت، 5 سال تحصیلی یا 10 ترم (نیم سال تحصیلی) بطول می انجامد، سال آکادمیک سی هفته بطول می انجامد. معمولآ آموزش دانشگاهی بطور رسمی به کنفرانسها، سمینارها و آموزش عملی تقسیم بندی می شود، با این وجود قابلیت تغییر پذیری در حد عالی وجود دارد. بر گزاری سمینارها و جلسات آموزش علمی اجباری می باشد.

بر اساس قانون آموزش و پرورش ملی بلغارستان، موسسات دینی در بلغارستان حق دارند جهت نیازهای خود با اجازه وزیر آموزش و پرورش مدارس دینی تاسیس نمایند که در آن دانش آموزانی که تحصیلات اولیه خود را به پایان رسانده اند، درس بخوانند. وزارت آموزش و پرورش حق دارد در صورتی که موسسه دینی از الزامات آموزش و پرورش دولت مربوط به درجه مربوطه تبعیت کرده است، تحصیلات دینی را با تحصیلات غیردینی برابر نماید.

قانون تحصیلات عالی حاکی از این است که تحصیلات عالی در بلغارستان غیر دینی و معاف از ایدئولوژی، دین و مسلک سیاسی می باشد. تحصیلات عالی مطابق با ارزش های عموم انسانی و آداب و رسوم ملی انجام می گیرد.

دانشگاه ها در بلغارستان دولتی و خصوصی می باشد و نهاد آن شامل واحدهای اصلی، واحدهای خدماتی و شعب می باشد.

دانشگاه های بلغاری سه درجه علمی - تحصیلاتی ارائه می نماید که عبارتند از: لیسانس، فوق لیسانس و دکتری.

بر طبق قانون تحصیلات عالی، دانشگاه های خارجی حق ندارند شعب خود را در سرزمین جمهوری بلغارستان تاسیس نماید. این دانشگاه ها می توانند بر اساس قراردادهای بین المللی یا موافقتنامه هائی با دانشگاه های بلغاری بعنوان واحد اصلی جز نهاد دانشگاه های بلغاری شوند. همه دانشگاه های خارجی که در قلمرو بلغارستان فعالیت آموزشی و تعلیمی دارند غیر قانونی محسوب می شوند و حق صدور مدرک تحصیلی ندارند بر اساس آمار سال 2005 تعداد موسسات آموزش و پرورش در بلغارستان به شرح ذیل می باشد:

تعداد	نوع موسسه
3331	مهد کودک
2757	مدرسه تحصیلات عمومی و مدرسه تخصصی
277	دبستان
168	دبیرستان
495	مدرسه حرفه ای
20	مدرسه هنر
253	دبیرستان حرفه ای
17	کالج حرفه ای بعد از تحصیلات متوسطه
5	مدرسه حرفه ای
114	مرکز آموزش حرفه ای
53	موسسه تحصیلات عالی
10	کالج مستقل
40	کالج در نهاد دانشگاه یا مدرسه عالی تخصصی
43	دانشگاه یا مدرسه عالی تخصصی

 

لازم به ذکر است که در سال 2006 تعداد دانشگاه های قانونی در بلغارستان بالغ بر 51 بوده است.

بر اساس همین آمار تعداد جمع کارکنان در سیستم آموزش و پرورش پیش از مدرسه، 17668 نفر در سیستم تحصیلات ابتدائی، 34372 نفر در سیستم تحصیلات متوسطه و 23933 نفر در سیستم تحصیلات عالی کار می کنند.

 

وزارت فرهنگ و فعالیت های فرهنگی در بلغارستان

کلیه فعالیت های فرهنگی در بلغارستان تحت نظارط و سرپرستی وزارت فرهنگ انجام می شوند. وزارت فرهنگ همچنین مدارس و موسسات عالی هنری و فرهنگی را مدیریت میکند. فعالیت این وزارتخانه در سه بخش انجام می گیرد.

 الف - فعالیت های فرهنگی منطقه ای،

ب - فعالیت های مرتبط با یکپارچه سازی اروپائی

ج - همکاریهای بین المللی.

اداره فعالیت های فرهنگی منطقه ای مجری و هماهنگ کننده سیاستهای وزارت در زمینه مراکز و مدارس فرهنگی و هنری و یکپارچه سازی فرهنگی اقلیت ها می باشد.

همکاریهای بین المللی مطابق با سیاست کشور بلغارستان در زمینه مناسبات بین المللی و اولویت های مربوط به گسترش فرهنگ بلغاری و بر اساس مقررات بین المللی اجرا می شود. این همکاری فرهنگی شامل تثبیت جایگاه فرهنگ بلغاری، تبلیغ دستاوردهای فرهنگی بلغارستان در خارج، شرکت هنرمندان بلغاری در مناسبتها و مراسم هنری کشورهای خارجی، استحکام نقش فرهنگ بعنوان وسیله ای برای جلوگیری از بوجود آمدن اوضاع بحرانی، پردازش اطلاعات، سازماندهی رویدادهای دوجانبه بین المللی در کشور و در خارج از کشور، بررسی امکانات جهت گسترش فرهنگ بلغارستان در خارج از کشور از طریق شرکت در رویدادهای مختلف بین المللی، جشنواره ها، مسابقات، نمایشگاهها و غیره، برنامه ریزی، هماهنگی و کنترل فعالیت موسسات فرهنگی بلغارستان در خارج می باشد.

اداره یکپارچه سازی اروپائی مسئول هماهنگ نمودن مقررات و قوانین فرهنگی بلغارستان مطابق با مقررات و قوانین اتحادیه اروپا می باشد.

موسسات فرهنگی

سالن های نمایش - تعداد سالن های نمایشی در تمام کشور بالغ بر 39 عدد است. تعداد تئاترهای اپرا و باله 5، تئاترهای عروسکی - 16 و تئاترهای فیلارمونیک اپرا 4 می باشد. تعداد میانگین نمایش های هر تئاتر در سال 2005 صد و چهل بوده است که در مقایسه با سال های 1998-1999 این تعداد نیز کاهش یافته است.

کتابخانه ها - تعداد کل کتابخانه های با ذخیره کتابخانه ای بیش از دو هزار کتاب بالغ بر 4552 می باشد که از جمله آنها 1 کتابخانه ملی، 11 کتابخانه منطقه ای، 16 کتابخانه استانی، 81 کتابخانه دانشگاهی و 184 کتابخانه تخصص می باشد.

موزه ها - بر اساس آمار سال 2005 تعداد کل موزه های بلغارستان بالغ بر 229 می باشد که از این جمله 93 موزه تاریخ عمومی، 136 موزه تخصصی و 42 گالری هنری می باشد.

مراکز عمومی - بر اساس آمار سال 2005 تعداد کل مراکز عمومی بلغارستان 2838 باب مرکز عمومی می باشد که از این جمله 2299 آنها در روستاها و 539 آنها در شهرها واقع شده است. در این مراکز 51010 رویداد فرهنگی بر گزار گردیده است.

فعالیت های انتشاراتی - در سال 2005 شش هزار و بیست و نه عنوان (کتاب، بروشور و روزنامه) منتشر شده است. عمده ترین بخش آنرا عناوینی با محتوی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و علمی تشکیل    می دهد - ادبیات با 1625 عنوان در جای دوم قرار دارد. در سال 2005 نیز 147 کتاب با محتوی دینی به چاپ رسیده است.

بر اساس این آمار در سال 2005 سیصد و هشتاد و شش روزنامه منتشر شده است که از این جمله 62 هفته نامه، سه روزنامه با دوره انتشار هفته ای دو - سه بار، 157 روزنامه با دوره انتشار هفته ای یک بار و 164 روزنامه با دوره انتشار دو هفته یک بار می باشد.

تعداد کل مجلات و بولتن های منتشر شده در این سال 746 عنوان می باشد که سهم مجلات در آن به میزان 554 عنوان می باشد.

فعالیت های فرهنگی

سازمانهای فرهنگی در بلغارستان عهده دار فعالیت های فرهنگی در سه حوزه تهیه، توزیع و حفظ آثار ارزشمند فرهنگی هستند. این سازمانها در سه گروه دسته بندی شده اند - سازمانهای دولتی، سازمانهای وابسته به شهرداری و سازمانهای خصوصی. موسسات فرهنگی دولتی مستقیمآ تحت پوشش مقررات و ضوابط وزارت فرهنگ هستند، یعنی وزارت فرهنگ با همه مراکز ملی خود شامل بخشهای سینما، تئاتر، اپرا، رقص، موسیقی، موزه، گالری و غیره تمام فعالیتهای فرهنگی را هماهنگ می نماید. سازمانهای دولتی فرهنگی دارای شخصیت حقوقی می باشند که از طرف هیات وزیران و به پیشنهاد وزیر فرهنگ تاسیس، و یا منحل می شوند. سازمانهای فرهنگی متعلق به شهرداری دارای بودجه مستقل هستند که با هماهنگی وزارت فرهنگ تاسیس و یا منحل می شوند. سازمانهای خصوصی و غیر دولتی فرهنگی باید مطابق قانون اشخاص حقوقی غیر انتفاعی ثبت شوند و گواهینامه ای را دال بر انجام این گونه فعالیت ها دریافت دارند.

لازم به ذکر است که در اداره فعالیت های فرهنگی عدم تمرکز وجود دارد یعنی فعالیت های فرهنگی می توانند از سوی وزارت فرهنگ یا در سطح محلی از سوی شهرداری ها هماهنگ شوند. وزارت فرهنگ حق دارد بر خروج آثار ارزشمند فرهنگی به خارج از کشور نظارت داشته باشد. ارتباط بین امور فرهنگی داخلی و خارجی نیز توسط بخشهای مختلف وزارت فرهنگ انجام می شود.

بخش اصلی فعالیت های فرهنگی بعهده وزارت فرهنگ و اتحادیه های صنفی همچون اتحادیه ناشران، اتحادیه نقاشان، اتحادیه تمبر شناسان و غیره است. سازمانهای خصوصی و غیر دولتی نظر به بودجه اختصاصی محدود خود فعالیتی گسترده فرهنگی ندارند. در حال حاضر بخشهائی که در آنها فعالیت فرهنگی گسترده ای انجام می گیرد بخش چاپ کتاب و حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخ می باشند. در زمینه چاپ کتاب باید از اتحادیه ناشران بلغارستان و کتابخانه ملی بلغارستان نام برد چون این موسسات سهم بزرگی در این زمینه دارند. در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی موزه ملی تاریخ نقش برجسته ای را ایفا می نماید.

تعادل و همکاری بین موسسات فرهنگی بر اساس ارتباط مستقیم یا توسط وزارت فرهنگ انجام   می شود. این همکاری کلآ شامل تبادل اطلاعات است و نحوه آن برای همه موسسات مختلف است.

در حال حاضر تفاوت بین بخشهای مربوط به فعالیت فرهنگی در داخل کشور و خارج از کشور تا حدی وجود دارد. بودجه بیشتر بخش مربوط به فعالیت فرهنگی و چارچوب موافقتنامه های دوجانبه مربوط به فعالیت های فرهنگی در خارج از کشور این تفاوت را تشکیل می دهند.

تعطیلات و جشن های رسمی بلغارستان

1.      اول ژانویه - سال نو: این جشن رویدادی است که در کشورهای مختلف در آخر سال قبل و آغاز سال جدید جشن می گیرند. مراسم این جشن به 4000 سال قبل باز می گردد وقتیکه برای اولین بار در بابل برگزار شد.

2.      سوم مارس - روز آزادی بلغارستان از حکومت عثمانی ها: سوم مارس تاریخ انعقاد قرارداد صلح بین روسیه و امپراطوری عثمانی می باشد که طی آن به جنگ بین روسیه و ترکیه در سالهای 1877 - 1878 خاتمه داده می شود.

3.      اول مه - روز جهانی کارگر: در بلغارستان بعنوان جشن رسمی در مجلس به تصویب رسیده است.

4.      ششم مه - گرگیوودن (جشن شجاعت ارتش بلغارستان): این جشن به طور رسمی در سال 1880 به تصویب رسیده است، اما طی دوران کمونیستی بر گزاری آن قطع شد. با فروپاشی کمونیزم این جشن دوباره برگزار میشود.

5.      24 مه - جشن آموزش و فرهنگ بلغاری و الفبای اسلاو: این جشن مبنی بر تنظیم الفبای اسلاو توسط دو برادر سیریل و متودیوس می باشد.

6.       ششم سپتامبر - روز اتحاد بلغارستان: این تاریخ اتحاد عملی دو قسمت بلغارستان می باشد که در سال 1885 روی داده است.

7.      22 سپتامبر - روز استقلال بلغارستان: استقلال بلغارستان در 22 سپتامبر سال 1885 اعلام و در سال 1909 توسط ابرقدرت ها و امپراطوری عثمانی به رسمیت شناخته شده است.

8.      اول نوامبر - روز روشنفکران ملی (در این دور موسسات علمی و آموزشی تعطیل می باشند).

9.      24 دسامبر - شب کریستمس: ریشه های مراسم این جشن به عصر قبل از مسیحیت باز می گردد و ارتباطی با تولد خورشید جدید دارد. در اساطیر مسیحی این شب به تولد عیسی مسیح مربوط است. در این روز سفره باید شامل چند خوراک غیر چرب باشد.

10.   25/26 دسامبر - کریستمس: در این دو روز تولد حضرت عیسی جشن گرفته می شود و در سفره ها از غذای چرب استفاده می شود.

11.  عید پاک: مراسم این جشن دو روز (یک شبنه و دوشنبه) و در تاریخ های متغیر در بهار برگزار می شود. در این روزها مسیحیان عروج عیسی مسیح را جشن می گیرند. مقدمات آن در هفته قبل که هفته هوا و هوس نام دارد شروع می شود. سفره عید پاک شامل تخم مرغ رنگ کرده و گوشت بره است.